جامعه را میتوان شبکه ارتباطی درنظر گرفت که با توجه به چارچوب آن، افراد با یکدیگر وارد بازی شده و یا برای هم نمایش اجرا میکنند . این موضوع این نکته را آشکار میکند که مواد سازنده جامعه، چیزی جز رفتارها و کنشهای انسانی نیست. چگونگی معنی بخشیدن و تفسیر نمودن رفتارها ایفای نقش و نحوه رقابت نمودن با یکدیگر جامعه را میسازد. پس رفتار و کنش هر کس و یا هر گروه و نهاد اجتماعی مواد سازنده اجتماع است. آنچه که یک جامعه ساز به عنوان مواد و مصالح و ابزار کار در اختیار دارد همین رفتارها و کنشهای اجتماعی است. جامعه ساز میبایست رفتارهای صحیح اجتماعی را مدیریت نموده و رفتار های غلط را حذف یا کنترل نماید.
رفتارها و کنشهای اجتماعی به یکدیگر متصل شده و زنجیرهای از کنش و رفتار را تشکیل میدهند . این زنجیره همه اعضاء جامعه را تحت تاثیر قرار میدهد. برای روشنتر شدن موضوع فرض کنید که در حین رانندگی ناگهان اتومبیلی با شما برخورد نموده و فرار کند؛ اما به دلیل بسته بودن مسیر اندکی جلوتر متوقف میشود. شما که انتظار این واکنش را نداشتید عصبانی شده و نسبت به او فحاشی میکنید و با بوق زدنها ی ممتد توجه سایر رانندهها را به خود جلب میکنید. ترافیک سنگین می شود و رانندگان که خسته از کار روزانه به منزل باز میگردند بی خبر از همه جا به کار شما اعتراض میکنند. صدای داد و فریاد اینک به گوش میرسد. صف طولانی از ماشینها اینک تا خیابانهای بعدی نیز کشیده شده است. اما در یکی از همین ماشینها فردی قرار کاری مهمی دارد و باید سر وقت برسد وگرنه کارش را از دست میدهد. دیگری، بعد مدتها قهر با همسرش اینک با وی آشتی کرده و میخواهد به اتفاق او برای شام به رستوران برود. آمبولانسی نیز بیماری را به بیمارستان میبرد. فکر می کنید چه حوادثی قرار است اتفاق بیفتد؟
رفتارها و کنشهای اجتماعی خاصیت زنجیرهای شدن دارند و به همین دلیل تشکیل یک شبکه یا Network را میدهند. همه ما درون شبکه زندگی و کار میکنیم و نمی توانیم بیخیال شبکه یا دیگران باشیم. خروج از شبکه به معنی نابودی است. تقویت شبکه یا ارتباطات اجتماعی و شناسایی عوامل تخریب کننده شبکه بسیار مهم است. در اینجا به دو مسئله اساسی میپردازیم:
۱ ) عضویت در شبکه یا جامعه: فرآیند عضویت باید به گونهای باشد که فرد جدید به درستی از سوی دیگران شناسایی شده و مورد پذیرش قرار گرفته و از بیگانگان متمایز باشد.
درست به همین دلیل است که، در تربیت نوجوان، نحوه اجتماعی شدن بسیار مهم است. مهمترین دلیل و نشانه عضویت، پذیرش فرهنگ اجتماعی است.
۲ ) اخراج از شبکه یا جامعه: شبکه وقتی دوام و بقاء مییابد که تقویت شود. بنابراین اعضاء جامعه اگر کنشهایشان جامعه را تقویت نکنند از سوی جامعه طرد خواهند شد. آنچه در مورد رفتار انحرافی و انحرافات اجتماعی بدان پرداخته میشود در این موضوع جای میگیرد.
البته تعارضات فرهنگی نیز میتواند به وحدت و انسجام جامعه آسیب برساند و زمینه نزاعها، آشوبها، درگیریها و یا انقلابها را فراهم آورد.
بی نام
سلام
هرچه منتظر شدم مطالب بعدی شما نیامد. تا اینجا میخواهم اولین سوالم رامطرح کنم.
میشود منابع این گفتارها را معرفی کنید و یا اینکه اگر بن مایه آنها از خودتان (و همکار یا همکارانتان) است، بفرمایید؟
شاید اگر منابع را بدانم یکسری سوال ها با مروری بر آنها حذف شود، و یا سوالهای متفاوتی بپرسم، از این جهت است که سوال میکنم.
ممنون
سلام
یک سری منابع تئوریک در این نوشتارها هست مثل مبانی جامعه شناسی اثر بروس کوئن. و مبانی جامعه شناسی اثر دکتر مجید سماواتی آذر. جامعه شناسی خودمانی اثر حسن نراقی.
در کل این مقال و گفتارهایی از این جنس برداشت هایی- هرچند آزاد- از کتاب بیشعوری راهنمای عملی شناخت و درمان خطرناک ترین بیماری تاریخ بشریت اثر خاویر کرمنت می باشد. دغدغه هم تشکیل حلقه ها یا گروه هایی موفق در عرصه کار جمعی می باشد.
البته از کسانی که خودشان را روشنفکر و صاحب اندیشه و خرد می دانند توقع می رود زمانی که از مطالب دیگران استفاده می کنند مردانه منبع مورد استفاده را ذکر نمایند نه اینکه اثر و کار را با زیرکی و تقلب به نام خود منتشر نمایند . متاسفانه یکی از دردهای جامعه ما همین تقلب در کارهاست .
علیرضای عزیز
اگر همان دوستی هستید که در وبلاگ جامعه سازان مینویسید، پیشتر خودمان ، بی نام عزیز را مورد انتقاد قرار دادیم و لینک مطلب را در زیر می آورم. در هر صورت آنزمان گمان من بر این بود که شما در جریانید و این مطالب نتیجه کارگروهی است و بیشتر اشکالمان این بود که مطالبی که در وبلاگ دیگری منتشر شده نباید عینا در وبلاگ ما نیز منتشر گردد.
http://ahaliemrooz.blogfa.com/post-221.aspx