پایان "سرآغاز": سرانجام کریستوفر نولان در خصوص معنای صحنه چرخش فرفره سخن می‌گوید.

قبل از ترجمه صحبت‌های نولان که از مجله Independent ترجمه کرده‌ام خلاصه ای از فیلم را می‌آورم. البته این خلاصه چندان کمکی به فهم موضوع نخواهد کرد چون باید فیلم را ببینید تا متوجه معنای صحنه آخر و ابهام آن بشوید. توصیه می‌کنم مطلب را پس از دیدن فیلم بخوانید چون پایان فیلم مورد بحث قرار می‌گیرد و خطر لوث شدن وجود دارد.

خلاصه فیلم: Dom Cobb (لئوناردو دی کاپریو) دزدی با توانایی نادرِ وارد شدن به رویای افراد و دزدیدن اسرارشان از ناخودآگاهشان است. مهارتش او را به کالایی بی‌قیمت در بازار شرکت‌های جاسوسی تبدیل کرده اما در عین حال این توانایی هر چیزی را که دوست دارد از وی گرفته است.

Cobb سر انجام شانسی برای رهایی می یابد وقتی که یک ماموریت غیر ممکن به وی محول میشود: “کاشتن ایده در ذهن فردی دیگر” …

پایان “سرآغاز”: سرانجام کریستوفر نولان در خصوص معنای صحنه چرخش فرفره سخن می‌گوید.

کریستوفر نولان در خصوص پایان بحث‌انگیز و مبهم فیلم خود، “سرآغاز”، که صحنه چرخش یک فرفره قبل از سیاه شدن صفحه است، بحث کرد.

جای تعجب نیست که  نولان به سادگی صحنه آخر را به ” همه‌اش رویا بود” تفسیر نکرد تا همه را خلاص کند، بلکه در سخنرانی‌اش برای فارغ‌التحصیلان دانشگاه پرینستون توضیح ظریف‌تر و سمبلیک‌تری ارائه داد.

او سخنانش را با مقدمه‌ای در خصوص واقع‌گرایی[1] آغاز کرد:

” بنا به رسم و سنت، به طور معمول در چنین سخنرانی‌هایی به شما جملاتی از این دست گفته می‌شود که “به دنبال رویاهایتان بروید” اما من نمی‌خواهم این را به شما بگویم زیرا به آن معتقد نیستم. من دلم می‌خواهد که شما واقعیت ذهنی خودتان، نسخه خودتان از واقعیت را دنبال کنید.”

” فکر می‌کنم که به مرور زمان ما کم‌کم واقعیت را پسرعموی فقیر رویاهایمان دیده‌ایم.. بحث من این است که رویاهای ما، حقیقت‌های مجازی ما، انتزاعاتی که از آنها لذت می‌بریم و خودمان را با آنها احاطه کرده‌ایم، شاخه‌هایی از واقعیات هستند.”

سپس او این ایده را به پایان فیلم “سرآغاز” متصل کرد:

“در پایان فیلم، کاراکتر لئوناردو دی کاپریو، کاب، با فرزندانش است، در واقعیت ذهنی خودش. او دیگر به رویا یا واقعیت اهمیتی نمی‌دهد و این همان چیزی است که قرار است فیلم بگوید” شاید، تمام لایه‌های واقعیت معتبر باشند. سپس دوربین بر روی فرفره در حال چرخش می‌رود و قبل از اینکه مشخص شود می‌افتد یا نه، صحنه سیاه می‌شود”

” ] موقع اکران فیلم[ قبل از اینکه کسی مرا گیر بیاندازد از در پشتی سینما بیرون رفتم و واکنش‌های شدید مردم را که اکثرا با غرغر همراه بود می‌شنیدم. نکته این است،عینیت.  برای تماشاگران عینیت به صورت مطلق آن مهم است: حتی زمانی که مشغول تماشای فیلمی تخیلی هستیم، نوعی واقعیت مجازی. اما این سوال که پایان این فیلم رویا بود یا واقعیت سوالی است که در میان تمام فیلم‌هایی که ساختم بیش از همه از من پرسیده شده است. این موضوع اهمیت دارد چون واقعیت مهم است.”

توضیحات نولان عالی و تفکربرانگیز است، اگر چه به آن شفافی که بعضی از ما میخواستیم نیست.

اما این تیپ کارگردانان هرگز کار را ساده نمی‌کنند، خالق فیلم سوپرانوس[2]، دیوید چیس[3] به مدت ده سال در مورد پایان این فیلم مورد سوال قرار گرفت و به درستی هم پافشاری کرد که زیبایی در ابهام و پایان نامشخص نهفته است.